همه چیز در مورد پسته و چگونگی تعیین قیمت پسته ایران
پسته درخت کوچکی است که منشا آن خاورمیانه و آسیای میانه می باشد و در کشورهای مثل ایران،سوریه، ترکمنستان و غرب
افغانستان کشت می شود. پسته یک گیاه مقاوم و بیابانی بوده که قادر است خاک های با شوری بالا و دماهای بین منفی ۱۰
درجه تا مثبت ۴۸ درجه سانتی گراد را در تابستان تحمل کند.
درخت پسته برای محصول دهی به تابستان های گرم و خشک و خاک با زهکشی بالا نیازمند است. این محصول یکی از مهم ترین
خشکبارهای ایران و جهان بوده که ارزش بالایی دارد. این محصول یکی از مهم ترین و بزرگترین صادر کننده های پسته جهان
می باشد. کالیفرنیا با تولید ۵۱ درصد پسته جهان در رتبه اول پسته کاری جهان قرار دارد و ایران با تولید ۳۱ درصد از
پسته جهان در رتبه دوم قرار دارد و کشورهایی مانند ترکیه، سوریه و افغانستان در رتبه های پایین تر قرار دارد. بیش از
۳۵۰ هزار هکتار باغ پسته در کشور وجود دارد که حدود ۲۸۰ هزار هکتار آن در کرمان قرار دارد.
نقاط قوت تولید و تجارت پسته ایران
تنوع پیوندهای پسته ایران یکی از نقاط قوت پسته ایران می باشد. مثلا رقم احمد آقایی که یک رقم کشیده می باشد در
بازار هند خواهان بسیاری دارد و حتی زمانیکه پسته کالیفرنیا نسبت به پسته ایران گران تر بود ارقام کشیده پسته ایرانی
به مقدار بیش تری در چین به فروش رفت. مشتریان جهانی پسته متوجه تفاوت مزه پسته ایرانی در مقایسه با پسته کالیفرنیا
هستند و این از مزیت های پسته ایرانی است.
خواص مفید پسته ایرانی
پسته نسبت به سایر آجیل ها خواص بیش تری دارد. می دانیم که هر دانه پسته به اندازه یک تخم مرغ حاوی پروتئین می باشد
در نتیجه پسته منبع کامل پروتئین گیاهی بوده و حاوی هر ۹ آمینو اسید مورد نیاز بدن می باشد. همچنین خاصیت جدیدی که
در مورد پسته به تازگی کشف شده این است که پسته بعد از انار و خانواده توت های قرمز دارای خاصیت آنتی اکسیدانی قوی
نیز می باشد.
بازار پسته ایران
بازار پسته یک بازار فعال است که در این بازار به هر میزان پسته عرضه شود به همان میزان تقاضا وجود داشته است و
همواره خریدار و فروشنده به راحتی در دسترس هم می باشند. بهتر است اینگونه بگوییم که پسته در یک بازار کاملا رقابتی
معامله می شود. عرضه و تقاضا در این بازار رقابتی تعیین کننده قیمت پسته می باشد و متقابلا قیمت پسته نیز بر روی
تولید، عرضه و تقاضا نیز اثرگذار می باشد. عواملی مثل ذات پسته به عنوان یک آجیل پرطرفدار، هزینه های آماده مصرف شدن
پسته، قیمت آجیل های جانشین مثل گردو و بادام و همچنین حضور پسته کالیفرنیا به عنوان یک رقیب قدرتمند در بازار بر
قیمت پسته اثر گذار می باشند.
عوامل تعیین کننده قیمت پسته ایران
• انس پسته(ریز یا درشت بودن پسته)
انس پسته چیست؟
انس یا سایز پسته معیار عددی جهت نشان دادن اندازه پسته می باشد. برای
محاسبه انس پسته ۱۴۲ گرم پسته را به گروه های ۵ تایی تقسیم کرده و تعداد گروه ها نشان دهنده انس پسته می
باشد. در حالیکه خواص پسته به روز و درشت بودن پسته بستگی ندارد اما اصلی ترین عامل تعیین کننده قیمت پسته
همین ریز و درشتی یعنی انس پسته می باشد. هر چه سایز پسته درشت تر باشد انس پسته پایین تر و قیمت پسته
بالاتر می رود و همین طور برعکس. معمولا انس پسته های اکبری، کله قوچی از پسته های احمدآقایی و فندقی پایین
تر می باشد در نتیجه قیمت این ارقام بیش تر بوده و جزو پسته های لوکس می باشند.
• نوع پسته
پسته انواع گوناگون دارد و پسته اکبری، احمد اقایی، فندقی و کله قوچی و عباسعلی از انواع معروف پسته های ایرانی
می باشند که این نام ها به برندهایی تبدیل شده اند که در قیمت گذاری پسته تاثیر گذار می باشند. مثلا صرفا نام
پسته اکبری فارغ از اینکه کیفیت آن چگونه باشد به عنوان یک پسته خوش فرم و خوشمزه بر قیمت گذاری آن تاثیر گذار
می باشد.
• ظاهر پسته
منظور از ظاهر پسته یعنی همان پوست استخوانی می باشد که یکی از عوامل تاثیر گذار بر قیمت پسته می باشد. این
موضوع برای همگان روشن است که پسته ای که دارای پوست استخوانی سفید و تمیز و بدون لکه می باشد نسبت به پسته ای
که ظاهر شکسته، زرد، کدر و تیره دارد قیمت بسیار مناسب تری دارد.
• میزان پوچ بودن پسته
هر چه میزان پسته پوچ در بار پسته بیش تر باشد قیمت پسته نیز کاهش می یابد. اگر چه این روزها پسته های پوچ و در
کارگاه های فرآوری جداسازی می شوند و به مصارف دیگر می رسند.
• تازه بودن پسته
پسته ای که بیش تر از یکسال بماند طعم و بوی نامطبوعی دارد که به دلیل فساد چربی موجود در پسته به وجود می آید.
پسته ی امساله به پسته ای اشاره می کند که محصول امسال باشد . قیمت پسته تازه امساله به طور کلی بیش تر از پسته
ای می باشد که یکسال مانده است.
• خندان بودن پسته
در صورتی که پسته در زمان مناسب برداشت شود به طور طبیعی پوسته استخوانی خود را شکسته و خندان می شود. پسته ای
که مغز آن بیش تر قابل مشاهده باشد و خندانی قابل قبولی داشته باشد قیمت بالاتری نیز دارد.
دلایل بالا بودن قیمت پسته
• شرایط دشوار محیطی که این روزها تولید کنندگان پسته را دچار مشکل کرده است. از جمله این شرایط بحران کم آبی و
خشکسالی می باشد
• باروری دیرهنگام و بلوغ دیرهنگام درختان که این موضوع سبب افزایش هزینه های تولید و کاهش نرخ برگشت سرمایه می شود
• بهره وری پایین درختان پسته سبب افزایش قیمت پسته می شود
• هزینه های سربار تولید پسته بالا می باشد که همین هزینه ها نیز باعث افزایش قیمت تمام شده پسته می شود.
